Ảnh minh họa: ancotnham.

Tiến sĩ, bác sĩ Võ Xuân Sơn giải thích, cột sống hoạt động như một cây cột nâng đỡ cơ thể. Tất cả bộ phận trong cơ thể con người đều được gắn với cột sống một cách trực tiếp hay gián tiếp. Cột sống có hình gần giống chữ S với hai đoạn ưỡn ở cổ và thắt hợp cùng đoạn gù ở ngực. Nhờ hình dạng ấy cùng với hoạt động của đĩa đệm, cột sống luôn giúp phân tán các lực tác động lên thân mình, làm giảm các chấn động lên 2 chân trong tư thế đứng thẳng.

Đĩa đệm là cấu trúc nằm giữa hai đốt sống kế cận. Nó có hình cái đĩa, bên ngoài là một bao xơ dày và chắc, trong ruột là chất nhầy, gần giống như tròng trắng trứng, gọi là nhân nhầy. Mỗi khi có lực tác động lên đĩa đệm, nước ở bên trong sẽ thoát ra ngoài với một tốc độ rất nhanh làm tiêu hao bớt lực tác động lên cột sống. Khi không còn lực tác động lên cột sống, nước lại quay trở vào đĩa đệm. Trong trường hợp bao xơ bị rách, nhân nhầy bên trong sẽ bị thoát ra ngoài,tạo thành một khối gọi là khối thoát vị.

Các biểu hiện của thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng được chia thành 4 loại: Loại đau âm ỉ lan tỏa ở vùng thắt lưng mà không đau thần kinh tọa (tỷ lệ cao nhất); loại đau thắt lưng đột ngột dữ dội, đau thắt lưng kèm theo đau thần kinh tọa cùng với tê hoặc yếu; loại chỉ có tê hoặc yếu mà không đau.

Thoát vị đĩa đệm ở cột sống thắt lưng rất phổ biến. Nhiều bác sĩ ở Mỹ nghiên cứu nhận thấy gần 70% dân số của họ ở tuổi trưởng thành gặp vấn đề này. Thoát vị đĩa đệm là bệnh phổ biến ở người cao tuổi và đối tượng phải lao động nặng, ngày nay bệnh này đang có xu hướng trẻ hóa. Trong đó, nhân viên văn phòng với đặc thù công việc thường phải ngồi lâu một chỗ, ít vận động trong suốt 8-10 tiếng tại công sở khiến gia tăng áp lực lên cột sống cũng như hệ thống đĩa đệm nên có khả năng bị thoát vị đĩa đệm khá cao.

Không phải trường hợp thoát vị đĩa đệm thắt lưng nào cũng chuyển thành bệnh. Khoảng một nửa số trường hợp không có triệu chứng  gì cả, nửa còn lại thường bị đau lưng. Với những người bị đau thắt lưng, chỉ một số ít cần đến bác sĩ, số còn lại thường sau một đêm nằm ngủ, thức dậy vươn vai, vận động vài lần là khỏe bình thường. Ít trường hợp bị đau thần kinh tọa hoặc có các biểu hiện khác của chèn ép rễ thần kinh.

Một số nhà nghiên cứua cho rằng hình dạng của ống sống quyết định ai bị đau, ai không đau trong cùng trạng thái thoát vị đĩa đệm. Những người có ống sống dạng tròn là may mắn nhất, chiếm tỷ lệ nhiều. Những người có ống sống hình lá, khi có thoát vị đĩa đệm gần như đều chuyển thành bệnh. Vì vậy họ được khuyến cáo nên đi khám sớm để điều trị kịp thời và giảm thiểu khả năng bệnh nặng thêm.